Das Foto Vor Mir Auf Dem Tisch - Reinhard Mey

Das Foto vor mir auf dem Tisch

Ist längst vergilbt und altmodisch

In seinem jugendstilgeschwung’nen Rahmen

Ein kleines Mädchen jener Zeit

In einem weißen Spitzenkleid

So wie auf manch alten Bonbonreklamen

Ein kleiner, runder Kinderkopf

Ein rabenschwarzer Lockenschopf

Und große braune Augen, unbestritten

Meine eigenen Züge sind

Dem kleinen Mädchen, wie ich find'

Wie man so sagt, aus dem Gesicht geschnitten

Sie mag drei Jahr' sein, oder vier

Welch eine Reise liegt vor ihr

Welch langer Weg an ihrem Lebensmorgen

Freude und Leid der Kinderzeit

In Güte und Geborgenheit

Die Schule und damit die ersten Sorgen

Der Erste Weltkrieg bricht herein

Sie ziehen ihren Vater ein

Zum «ungedienten Landsturm», wie sie’s nennen

Ihn, dessen Hände zur Musik

Viel besser taugen als zum Krieg

Und sie lernt Hunger und Entbehrung kennen

Kriegsende, Elend, Inflation

Das Ende mancher Illusion

In Ungewissheit, Wirrwarr und Geschiebe

Der Mut zu einem Neubeginn

Die Ausbildung als Lehrerin

Die erste und gleich die ganz große Liebe

Die Feste in den Ateliers

Die Bälle, die Künstlercafés

Das Charlestonkleid, Stirnband und kurze Haare

Und jeder Tag und jede Nacht

Wird wie ein Feuerwerk entfacht

Es sind auch ihre «wilden zwanz’ger Jahre»

Die Jugendliebe wird ihr Mann

Im Beruf erkennt man sie an

Ihr erstes Kind, ein Mädchen, wird geboren

Doch Deutschland wird mobil gemacht

Und wieder senkt sich tiefe Nacht

Über die Welt, und alles ist verloren

Sie holen alle für den «Sieg»

Und auch ihr Mann muss in den Krieg

Sie selbst wird in Berlin zum Dienst verpflichtet

Und als der Bombenhagel fällt

Bringt sie mich eines Nachts zur Welt

Im Klinikflur, so hat sie’s mir berichtet

Und nun wird Alles doppelt schwer

Allein in diesem Trümmermeer

Es geht nur noch darum zu überleben

Und dabei hat sie irgendwie

Auch wenn der Himmel Feuer spie

Mir Wärme und Geborgenheit gegeben

Und dann im zerbombten Berlin

Mit mir von Tür' zu Türe zieh’n

Manchmal gibt’s was auf Lebensmittelkarten

Sich nicht verlier’n in dem Gewirr

'N Kelle Brei ins Kochgeschirr

Und wieder in endlosen Schlangen warten

Aus ihren Kleidern macht sie mir

Mantel und Rock, und wenn ich frier'

Briketts aus den letzten Habseligkeiten

Mit Liebe und aus nichts macht sie

Mir Spielzeug und mit Phantasie

Eine glückliche Zeit aus bitt’ren Zeiten

Zum Avus-Rennen mit mir geh’n

Nach Tempelhof, die Flieger seh’n

Im Kaufhaus stundenlang Rolltreppe fahren

Sie lehrt mich schwimmen und sogar

— Etwas verbot’ner Weise zwar —

Den Brezelkäfer fahren, mit zwölf Jahren

Und dann in meiner wilden Zeit

Stur wie ein Bock, mit allen Streit

Kein noch so guter Rat wird angenommen

Nur ihrer, so ganz nebenher

Sie lässt mir das Gefühl, als wär'

Ich zu der Einsicht ganz allein gekommen

Der erste eig’ne Weg ist schwer

Weiß nicht, wie oft ich noch heimkehr'

Mit vollem Herzen und mit leeren Taschen

Wie oft hat sie mir dann verdeckt

Manche Markfünfzig zugesteckt

Den Koffer gepackt und mein Zeug gewaschen

Nach Hause kommen, das tat gut!

Noch oft hat sie mir neuen Mut

Ideen und Begeisterung gegeben

Manch Beispiel von Großzügigkeit

Die Lebensfreude zum Geleit

Und manch gute Lektion blieb bei mir kleben

Heute fällt ihr das Sehen schwer

Die Augen sind so gut nicht mehr

Und sie hat Mühe ohne Glas zu lesen

Das Leben währet achzig Jahr

Sagt man, und wenn es köstlich war

Dann ist’s, wie ihres, Müh' und Last gewesen

Die schwarzen Haare sind schlohweiß

Und so schließt sich der Bilder Kreis

Die sich für mich um ihr Kinderbild ranken

Auch wenn’s gar nichts zur Sache tut:

Ich schwör's, besäß' ich einen Hut

Dann zög' ich ihn jetzt vor ihr in Gedanken

De foto voor me op tafel

Het is al lang vergeeld en ouderwets

In zijn Art Nouveau gebogen frame

Een klein meisje uit die tijd

In een witte kanten jurk

Net als op sommige oude snoepadvertenties

Een klein, rond kinderhoofdje

Een ravenzwart krullend hoofd

En grote bruine ogen, ongetwijfeld

Mijn eigen treinen zijn

Het kleine meisje, denk ik

Zoals ze zeggen, uit het gezicht knippen

Ze kan drie jaar oud zijn, of vier

Wat een reis ligt er voor haar

Wat een lange weg op haar levensochtend

vreugden en verdriet uit de kindertijd

In goedheid en veiligheid

De school en daarmee de eerste zorgen

De Eerste Wereldoorlog breekt uit

Ze voeden hun vader

Naar de "niet-bediende Landsturm", zoals ze het noemen

Hij wiens handen op de muziek

Veel beter dan oorlog

En ze leert honger en ontbering kennen

Einde oorlog, ellende, inflatie

Het einde van enkele illusies

In onzekerheid, verwarring en puin

De moed voor een nieuw begin

Opleiding tot leraar

De eerste en de hele grote liefde

De feesten in de studio's

De ballen, de artiestencafés

De Charleston-jurk, hoofdband en kort haar

En elke dag en elke nacht

Zal afgaan als vuurwerk

Het is ook haar "roaring twenties"

De liefde van haar jeugd wordt haar echtgenoot

Je herkent ze op het werk

Hun eerste kind, een meisje, is geboren

Maar Duitsland wordt gemobiliseerd

En opnieuw daalt de diepe nacht

Over de wereld en alles is verloren

Ze brengen iedereen voor de "overwinning"

En haar man moet ook naar de oorlog

Ze is zelf verplicht dienst te doen in Berlijn

En als de bommen vallen

Zal ze op een nacht van mij bevallen?

In de gang van de kliniek vertelde ze me:

En nu wordt alles dubbel moeilijk

Alleen in deze zee van puin

Het draait allemaal om overleven

En daarbij doet ze op de een of andere manier

Zelfs als de lucht vuur spuwt

Gaf me warmte en veiligheid

En dan in het gebombardeerde Berlijn

Ga met mij van deur tot deur

Soms staat er iets op bonkaarten

Verdwaal niet in de warboel

Een pollepel pap in het kookgerei

En weer wachten in eindeloze rijen

Van haar kleren maakt ze mij

Jas en rok, en als ik het koud heb

Briketten van de laatste spullen

Met liefde en uit het niets maakt ze

Me speelgoed en met fantasie

Een gelukkige tijd uit bittere tijden

Ga met mij naar de Avus-race

Naar Tempelhof, zie de vliegtuigen

Uren op de roltrap rijden in een warenhuis

Ze leert me zwemmen en zelfs

— Op een enigszins verboden manier —

Rijden met de pretzelkever op twaalfjarige leeftijd

En dan in mijn wilde tijd

Koppig als een geit, met alle ruzies

Geen enkel advies, hoe goed ook, wordt aanvaard

Alleen zij, dus heel toevallig

Ze geeft me het gevoel dat

Ik kwam helemaal zelf tot het besef

Het eerste eigen pad is moeilijk

Ik weet niet hoe vaak ik naar huis zal komen

Met een vol hart en met lege zakken

Hoe vaak heeft ze het voor me verborgen?

Sommigen zakten vijftig mark

Koffer gepakt en spullen gewassen

Thuiskomen voelde goed!

Vaak geeft ze me nieuwe moed

gegeven ideeën en enthousiasme

Een voorbeeld van vrijgevigheid

Joie de vivre om je te vergezellen

En een paar goede lessen zijn me bijgebleven

Vandaag is het moeilijk voor haar om te zien

De ogen zijn niet zo goed meer

En ze heeft moeite met lezen zonder glas

Het leven is tachtig jaar

Ze zeggen, ook al was het heerlijk

Toen was het, net als de hare, moeite en last

Het zwarte haar is sneeuwwit

En zo sluit de beeldcirkel

Die voor mij verstrengelen rond hun kindertijdbeeld

Ook als het niet uitmaakt:

Ik zweer het als ik een hoed had

Dan teken ik hem nu voor haar in mijn gedachten